Πολλές γυναίκες έχουν αναγκαστεί να διακόψουν κάποια εγκυμοσύνη, καθότι ήταν μη προγραμματισμένη και άρα ανεπιθύμητη. Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει και το λεγόμενο χάπι της επόμενης ημέρας, ένα σκεύασμα το οποίο μπορεί να ληφθεί αμέσως μετά από μια επαφή, αναστέλλοντας ουσιαστικά την ωορηξία και αποτρέποντας το ωάριο από το να γονιμοποιηθεί.

Όπως σε πολλές ιατρικές περιπτώσεις, η ενημέρωση στις γυναίκες είναι ιδιαίτερα ελλιπής, με αποτέλεσμα πολλές να αποφεύγουν την χορήγησή τους, ενώ άλλες να κάνουν αλόγιστη χρήση. Πότε λοιπόν πρέπει να το πάρουμε, τι παρενέργειες έχει και σε ποια πράγματα πρέπει να δώσουμε βαρύτητα και προσοχή;

Τι ακριβώς είναι το χάπι της επόμενης ημέρας;

Με ιατρικούς όρους, το χάπι της επόμενης μέρας είναι μια φαρμακευτική μέθοδος επείγουσας αντισύλληψης. Σαν στόχο έχει να εμποδίσει μια εγκυμοσύνη μετά από επαφή ή από επιπλοκές στην προφύλαξη, όπως το σπάσιμο του προφυλακτικού κατά την διάρκεια της επαφής. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό εξ αρχής πως δεν παρέχει καμιά απολύτως προστασία σε οποιοδήποτε είδους σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα ή από τον HIV.

Το χάπι της επόμενης ημέρας περιέχει αρκετή ποσότητα προγεστερόνης μιας ορμόνης που αποτρέπει την εγκυμοσύνη. Απαραίτητη προϋπόθεση για την αποτελεσματικότητα της επείγουσας αντισύλληψης είναι να ληφθεί το συντομότερο δυνατό μετά την σεξουαλική επαφή καθώς η αποτελεσματικότητα του αρχίζει να μειώνεται καθώς περνάει το χρονικό διάστημα από την στιγμή που έγινε η σεξουαλική επαφή. Δεν αποτελεί υποκατάστατο της τακτικής χρήσης αντισύλληψης και είναι λιγότερο αποτελεσματικό από την τακτική αντισύλληψη.

Ποια είναι η δράση του;

Ανάλογα με το στάδιο στο οποίο βρίσκεστε, αρχικά εμποδίζει τις ωοθήκες από το να απελευθερώσουν το ωάριο. Ακολούθως, παρεμποδίζει το σπερματοζωάριο να γονιμοποιήσει το ωάριο που πιθανόν έχει απελευθερωθεί. Στο τελικό στάδιο, εμποδίζει το γονιμοποιημένο ωάριο από το να προσκολληθεί στην εσωτερική στοιβάδα της μήτρας και έτσι να ξεκινήσει η κύηση.

Πόσο γρήγορα πρέπει να το πάρω;  

Σε κάθε γυναικείο οργανισμό υπάρχουν διαφορές. Η δράση του χαπιού της επόμενης ημέρας εξαρτάται από τη φάση του κύκλου σας. Στην αρχή του κύκλου, για παράδειγμα, η προγεστερόνη θα δράσει εμποδίζοντας τις ωοθήκες να απελευθερώσουν ωάρια. Αν η ωορρηξία έχει ήδη γίνει, τότε το χάπι θα εμποδίσει τα σπερματοζωάρια να γονιμοποιήσει το ωάριο. Στην περίπτωση που έχει γίνει ήδη η γονιμοποίηση, το χάπι δεν θα επιτρέψει στο γονιμοποιημένο ωάριο να εμφυτευτεί στη μήτρα. Αν όμως το γονιμοποιημένο ωάριο έχει ήδη εμφυτευφθεί στη μήτρα, το χάπι δεν μπορεί να προσφέρει κανένα αποτέλεσμα. Γι’ αυτό σε καμία περίπτωση το χάπι της επόμενης μέρας δεν είναι χάπι έκτρωσης.

Εάν μείνω όμως έγκυος, το χάπι της επόμενης ημέρας θα βλάψει το μωρό;

Εφόσον έχετε χορηγηθεί το χάπι αλλά παρόλα αυτά έχετε μείνει έγκυος, το χάπι δεν πρόκειται να προκαλέσει το οποιοδήποτε πρόβλημα στο έμβρυο και συνεπώς, η εγκυμοσύνη μπορεί να συνεχιστεί με ασφάλεια.

Πόσες πιθανότητες έχω να αποφύγω μια εγκυμοσύνη με την χορήγησή του;

Δεδομένου ότι όπως είπαμε πιο πάνω, η δράση του εξαρτάται από τον γυναικείο κύκλο, συνοπτικά θα μπορούσαμε να πούμε πως στην αρχή του κύκλου, η προγεστερόνη θα δράσει εμποδίζοντας τις ωοθήκες να απελευθερώσουν ωάρια. Αν η ωορρηξία έχει ήδη γίνει, τότε το χάπι θα εμποδίσει τα σπερματοζωάρια να γονιμοποιήσουν το ωάριο. Αν έχει γίνει ήδη η γονιμοποίηση, το χάπι δεν θα επιτρέψει στο γονιμοποιημένο ωάριο να εμφυτευτεί στη μήτρα. Στην περίπτωση όμως που το γονιμοποιημένο ωάριο έχει ήδη εμφυτευφθεί στη μήτρα, το χάπι δεν μπορεί να προσφέρει κανένα αποτέλεσμα. Γι’ αυτό και θα πρέπει να γνωρίζουμε πως  το χάπι της επόμενης μέρας δεν αποτελεί χάπι έκτρωσης.

Υπό όσο το δυνατόν πιο ιδανικές συνθήκες, θα πρέπει να χορηγηθείτε το πρώτο χάπι αμέσως μετά την επαφή και 12 έως 16 ώρες μετά ένα δεύτερο χάπι. Οι στατιστικές δείχνουν πως κατά τις πρώτες 24 ώρες, η επιτυχία του χαπιού φτάνει το 95%, στις 48 ώρες αγγίζει στο 85%, ενώ αν ληφθεί μετά από δύο με τρεις ημέρες, τα ποσοστά αποτελεσματικότητας κυμαίνονται στο 58%. Αν πάρετε το χάπι μετά από αυτό το χρονικό διάστημα, το πιθανότερο είναι πως δεν θα υπάρξει το επιθυμητό αποτέλεσμα στην δράση του.

Υπάρχουν παρενέργειες ή κίνδυνοι για την υγεία μου από το χάπι της επόμενης ημέρας;

Το χάπι της Επόμενης Μέρας είναι εγκεκριμένο για χορήγηση από γυναίκες από 15 ετών και πάνω και σε γενικές γραμμές δεν ελλοχεύουν σοβαροί κίνδυνοι για την υγεία σας. Υπάρχουν βεβαίως όπως σε όλα τα φάρμακα πιθανές παρενέργειες όπως ναυτία, ζαλάδες,τάση για εμετό καιαίσθημα κόπωσης, ενώ μπορεί να προκαλέσει έντονη αδιαθεσία η οποία ενδεχομένως να κρατήσει πρισσότερο από μια μέρα. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, υπάρχουν αναφορές για ευαισθησία στο στήθος και πονοκεφάλους που είναι προσωρινά και υποχωρούν σταδιακά με την πάροδο των ημερών. Περισσότερα προβλήματα μπορεί να προκαλέσει σε γυναίκες που αντιμετωπίζουν προβλήματα με το πεπτικό τους σύστημα ενώ κάποιες μελέτες συνδέουν τη χρήση του χαπιού με αυξημένη πιθανότητα εξωμήτριου κύησης και μητρορραγίας.

Τι άλλο πρέπει να προσέξω με την χρήση του;

Δεδομένου ότι η συχνότερη ίσως παρενέργεια του απιού είναι ο εμετός, εάν τελικά σας προκαλέσει μέσα σε διάστημα μικρότερο των τριών ωρών, θα πρέπει να προμηθευτείτε αμέσως άλλο. Τέλος, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να γνωρίζετε πως το χάπι της επόμενης μέρας δεν μπορεί να υποκαταστήσει την χρήση του αντισυλληπτικού χαπιού, τα οποία επίσης έχουν προγεστερόνη αλλά σε μικρότερη ποσότητα. Λόγω της μεγάλης ποσότητας προγεστερόνης που περιέχει το χάπι της επόμενης μέρας, μπορεί να προκαλέσει διαταραχές στον κύκλο και δεν πρέπει να γίνεται αλόγιστη χρήση του.